Γνωρίζουμε τύπους αγγείων

Για να μιλήσουμε για τους τύπους των αγγείων που κατασκεύασε η αρχαία ελληνική κεραμική, χρειάζεται πρώτα να γνωρίσουμε τα βασικά μέρη κάθε αγγείου.

Τα μέρη αυτά και η συγκεκριμένη μορφή τους καθόριζαν τη χρήση του κάθε αγγείου και του έδιναν και αντίστοιχο όνομα.

Τα πλέον γνωστά αγγεία είναι οι αμφορείς:

Τι ήταν οι αμφορείς; Μεγάλα αγγεία με δύο λαβές που χρησίμευαν για τη μεταφορά λαδιού, κρασιού, μικρών καρπών αλλά και νερού.

Αμφορείς υπήρχαν πολλών λογιών. Δείτε για παράδειγμα ετούτον με τον χαρακτηριστικό μυτερό (οξύ) πυθμένα:

Η περίεργη βάση του, η τόσο μυτερή, χρησίμευε για να στηρίζεται ο αμφορέας αυτός σε ειδική τεχνητή βάση. Τέτοιοι αμφορείς βρέθηκαν σε ναυάγια αρχαίων πλοίων, καθώς ήταν οι καταλληλότεροι για μεταφορές με καράβι, στέρεα στηριγμένοι σε ξύλινες βάσεις.

Αυτό το αγγείο με τα τόσο πλατιά χείλη, ο κρατήρας, χρησίμευε για να ανακατεύουν το κρασί με νερό, καθώς έτσι τους άρεσε τότε να πίνουν το κρασάκι τους, νερωμένο. Και πρέπει να πούμε ότι έπιναν αρκετό κρασάκι, γι' αυτό υπήρχαν και πολλά αγγεία για το κρασί. Όπως ο ψυκτήρας:

Αποστολή του ψυκτήρα ήταν να κρυώνει το κρασί. Άλλοι πιστεύουν πως γέμιζαν τον ψυκτήρα με κρύο νερό και τον βύθιζαν στον κρατήρα. Άλλοι λένε πως στον ψυκτήρα έμπαινε κρασί και μετά το αγγείο το τοποθετούσαν ή σε κρύο νερό ή σε χιόνι. Ψυγεία βλέπετε τότε δεν είχαν κι έτσι κατέφευγαν σε πιο φυσικές μεθόδους.

Η οινοχόη, που μοιάζει με σημερινή κανάτα, ήταν το αγγείο με το οποίο σέρβιραν το κρασί. Για ποτήρια χρησιμοποιούσαν και πάλι αγγεία, μικρά και ειδικά κατασκευασμένα.

Ένα από τα πιο δημοφιλή "ποτήρια" της αρχαιότητας ήταν η κύλιξ. Μπορεί να όνομά της να έχει ξεχαστεί σήμερα και να μας φαίνεται παράξενο, όμως επιζεί η λέξη κυλικείο, γνωστή και αγαπητή σε όλους μας καθώς εκεί πηγαίνουμε για να ζητήσουμε κάποιο χυμό, νερό, καφέ οι μεγάλοι και άλλα ποτά.

Ένα ακόμη αρχαίο ποτήρι, ο κάνθαρος. Θυμίζει έντονα τα κύπελα που δίνονται σήμερα ως βραβεία σε αθλητικούς αγώνες. Πρέπει μάλιστα να πούμε ότι ανάλογη συνήθεια είχαν και οι αρχαίοι Έλληνες, κι αυτοί πρόσφεραν σε νικητές αγώνων διάφορα είδη αγγείων.

Να και ένα πολύ παράξενο ποτήρι των αρχαίων Ελλήνων αλλά με πολύ οικείο όνομα για μας, το κύπελο.

Αναφέραμε τόσα πολλά αγγεία για το κρασί που ίσως νομίσει κανείς ότι οι αρχαίοι Έλληνες μόνο κρασί έπιναν. Λάθος. Το πιο ακριβό ποτό και τότε όπως και σήμερα είναι το νεράκι. Μόνο που τότε δεν είχαν βρύσες στα σπίτια τους και χρειαζόταν μεταφορά του νερού με ειδικά δοχεία. Κι επειδή το νερό λέγεται και ύδωρ, τα δοχεία μεταφοράς νερού λέγονταν υδρίες. Δε μας θυμίζει το σχήμα της υδρίας τη νεότερη στάμνα; Δοχείο κι αυτή μεταφοράς νερού στο πολύ πρόσφατο παρελθόν.

Να και ένα δοχείο που δε μετέφερε υγρά. Η πυξίδα. Κι αν σήμερα η πυξίδα είναι το όργανο που μας βοηθά να βρούμε τα σημεία του ορίζοντα, η πυξίδα της αρχαίας εποχής ήταν ένα αγγείο για φύλαξη αντικειμένων. (κυρίως καλλυντικών) Η ονομασία πυξίδα είναι λένε λατινική, το ελληνικό της όνομα είναι κυλιχνίς.

Αγγεία υπήρχαν πολλά ακόμη. Αν θέλετε να γνωρίσετε και άλλους τύπους αγγείων, κάντε κλικ εδώ:

http://users.thess.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/AR/ar.ag/aggeia.htm

Από τη διεύθυνση αυτή δανειστήκαμε κι εμείς τις φωτογραφίες αυτού του άρθρου.